Инклюзивдик өнүгүү принциптери жергиликтүү өз алдынча башкаруунун практикасында
2023-жылдын 10-июлунан 14-июлуна чейин Швейцария Өкмөтү тарабынан каржыланган жана Хельветас жана Өнүктүрүү саясат институту биргелешип ишке ашырылып жаткан "Жергиликтүү деңгээлде кызмат көрсөтүүлөрдү жакшыртуу" долбоору Жалал-Абад облусунун Аксы, Сузак, Тогуз-Торо, Базар-Коргон, Ноокен, Ала-Бука, Токтогул жана Чаткал райондорунун пилоттук Айыл Өкмөттөрү үчүн жергиликтүү өз алдынча башкаруу практикасында инклюзивдик өнүгүү принциптерин колдонууга арналган тренингдерди өткөрдү.
Тренингдерге айыл өкмөтүнүн башчылары, социалдык-экономикалык өнүктүрүү программаларын (СЭӨП) иштеп чыгууга тартылган өз алдынча башкаруу органдарынын кызматкерлери, ошондой эле айылдык кеңештердин депутаттары катышты. Тренингдердин жүрүшүндө катышуучулар туруктуу жана инклюзивдик өнүгүүнүн негизги принциптерин карап чыгышты, инклюзивдик өсүш менен экономиканын жалпы өсүшүнүн ортосундагы өз ара байланышты талкуулашты, социалдык-экономикалык өнүгүүнүн муниципалдык программаларына Инклюзивдик чараларды киргизүү боюнча практикалык сессияларды өткөрүштү.
Бул тренингдин программасы лекциялык, дискуссиялык жана интерактивдик блоктордун кезектешүүсүнүн негизинде түзүлгөн; тематикалык камтуу социалдык жана экономикалык өсүштүн глобалдык ыкмаларын жана концепцияларын, экономикадагы заманбап тенденцияларды, инклюзивдик өсүүгө өбөлгө түзүүчү саясий чараларды, жергиликтүү жамааттардын бардык мүчөлөрү үчүн жашоонун татыктуу деңгээлин жана сапатын камсыз кылууда баалуу мамиленин маанилүүлүгүн жана стратегиялык пландоо документтерин түзүүдө талдоо предмети катары адамга багыт алууну камтыйт.
Катышуучулар инклюзивдик өсүү концепциясында каралган негизги чаралар тигил же бул деңгээлде муниципалдык СЭӨПда чагылдырылганын белгилешти, бирок бул тренинг аларга инклюзивдик өсүш калктын аярлуу катмарындагы жарандарды субсидиялоого эмес, алардын экономикалык жана башка мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүүгө, алардын потенциалын активдештирүүгө жана мүмкүн болушунча көп адамдардын социалдык аялуу кырдаалды жеңип чыгуусуна көмөк көрсөтүүгө багытталганын түшүнүүгө жардам берди. Ошондой эле тренингдердин жүрүшүндө коомчулукту чечим кабыл алуу процессине тартуунун жана аймакты өнүктүрүүнүн артыкчылыктуу багыттарын аныктоонун маанилүүлүгү баса белгиленди. Жарандык катышуунун деңгээлин жогорулатуу инклюзивдик өнүгүү саясатын ийгиликтүү ишке ашыруунун негиздеринин бири болуп саналат.
"Ийгиликтүү жамаат – бул ар бир адам социалдык-экономикалык өнүгүүгө колдон келишинче салым кошкон жана ошону менен бирге тамак – ашка, турак жайга, медицинага, билимге, коопсуздукка, энергоресурстарга болгон өзүнүн базалык керектөөлөрүн, ошондой эле жогорку тартиптеги – эркиндикке, өзүн - өзү түшүнүүгө, чыгармачылыкка, сапаттуу бош убакытка, баарлашууга жана башкаларга болгон муктаждыктарын канааттандырууга мүмкүнчүлүгү бар жамаат", - деди долбоордун гендердик жана социалдык инклюзия жана билимди башкаруу боюнча адиси Алтынай Молдоева.
"Тренингдерде биз айрыкча жашоо деңгээли жашоо сапатынан кандайча айырмаланарын талкуулайбыз. Жашоо деңгээли негизинен сандык көрсөткүчтөр менен өлчөнө турган экономикалык көрсөткүчтөр. Ал эми жашоонун сапаты кененирээк түшүнүк, ал эч кандай отчетто көрсөтө албаган нерселерди камтыйт. Бул үй-бүлөлүк бакубатчылык, адамдык кадыр-барк, чыгармачылык жана сөз эркиндиги. Эл аралык тажрыйба көрсөткөндөй, бул жалпы экономикалык өсүшкө таасир этүүчү жашоо сапаты. Анткени, экономиканы жеке, кайталангыс сапаттарын, таланты, бир нерседе чеберчилиги же ишкердик жана ишкердик сметалуулугу менен көрсөткөн адамдар өнүктүрүшөт. Ошондуктан жергиликтүү өнүгүү процесстеринде эч ким артта калбашы жана ар бир адам угушу керек".
“Жергиликтүү деңгээлде кызмат көрсөтүүлөрдү жакшыртуу" долбоору жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын инклюзивдик жана туруктуу өнүгүүгө умтулуусуна ар тараптуу колдоо көрсөтөт. Бул тренинг пилоттук муниципалитеттердин адилеттүү жана гүлдөгөн жамааттарды түзүүгө көмөктөшүүчү саясаттарды жана практикаларды ишке ашыруудагы потенциалын бекемдөөгө карай дагы бир кадам болду.
